Chimborazo w Ekwadorze - najbardziej oddalony szczyt od środka Ziemi.
Centralna część Andów obfituje w wulkany. W samym Ekwadorze znajduje się 27 czynnych i kolejnych kilkadziesiąt wygasłych stożków wulkanicznych.
Chimborazo to najwyższy wulkan i szczyt tego południowoamerykańskiego kraju. Ze względu na wybrzuszenie równikowe, wierzchołek tej góry jest najbardziej odległym punktem od wnętrza naszej planety.
Położenie Chimborazo - wybrzuszenie równikowe
Wulkaniczny szczyt Chimborazo osiąga wysokość 6263 m n.p.m. Znajduje się w środkowych Andach, niedaleko miasta Riobamba. Jest oddalony o około 150 km na południowy zachód od stolicy Ekwadoru – Quito i o około 145 km od największego miasta tego kraju – Guayaquil. Chimborazo ma szeroki, wydłużony grzbiet, długi na ponad 8 km, z którego wyodrębnia się pięć samodzielnych wierzchołków. Najwyższy z nich nosi nazwę Whymper – na cześć pierwszego zdobywcy.
Szczyt ten znajduje się tylko jeden stopień na południe od równika. Pomimo tego, że jest on niższy o 2585 m od Mount Everestu (Chomolungma 8848 m n.p.m. i 28°N), to dzięki wybrzuszeniu równikowemu, położony jest dalej od środka Ziemi niż szczyt azjatyckiego kolosa. Dzieje się tak, ponieważ kształt Ziemi jest w przybliżeniu elipsoidą obrotową – kulą spłaszczoną przy biegunach, a wybrzuszoną wokół równika. To wybrzuszenie jest spowodowane obrotem Ziemi i powoduje, że średnica Ziemi na równiku jest o około 43 km większa niż jej średnica pomiędzy biegunami. To wszystko sprawia, że Chimborazo znajduje się o 2168 m dalej od środka Ziemi niż Chomolungma.
Wulkanizm Chimborazo
Chimborazo to stratowulkan. Około 35 tys. lat temu jego erupcja spowodowała lawinę gruzu, której osady leżą u podstaw miasta Riobamba. Następne eksplozje miały miejsce kilka razy w holocenie. Szacuje się, że Chimborazo ostatni raz wybuchnął około 550 roku n.e. Ekwadorski Instytut Geofizyczny (IGE) uważa wulkan Chimborazo za potencjalnie aktywny.
Środowisko przyrodnicze Chimborazo
Piętrowość Chimborazo reprezentuje niemal wszystkie typy środowiska występujące w Ekwadorze. Wulkan jest otoczony przez rezerwat przyrody Chimborazo, który został ustanowiony w celu zachowania ekosystemu siedlisk rodzimych zwierząt Andów, takich jak np. lamy i alpaki.
Górna część masywu Chimborazo jest całkowicie pokryta masą lodowcową. Jęzory lodowca na północnym wschodzie schodzą do wysokości około 4600 m n.p.m. Lodowiec jest źródłem wody dla ludności ekwadorskich prowincji Bolívar i Chimborazo. Jego objętość zmniejszył się on w ostatnich dziesięcioleciach z powodu połączonych wpływów zmian klimatycznych, popiołu z niedawnej aktywności wulkanicznej Tungurahua i zjawiska El Niño. Zagrożenia jakie Chimborazo stanowi dla lokalnej ludności związane są przede wszystkim z silnymi laharami pochodzącymi z jego masy lodowcowej.
Chimborazo – historia, kultura i eksploracja
Góra Chimborazo była ważnym sanktuarium Inków. Składając ofiary z dzieci, dziewic, lam zapewniali sobie zaopatrzenie w wodę spływającą z góry oraz opanowywali wściekłość bogów przejawiającą się w burzach, gradobiciach, mrozach i suszach. Nazwa Chimborazo pochodzi z języka keczua, którym posługują się miejscowi Indianie, oznacza w tym języku gorący śnieg od słów: chinpu – gorący i rasu – śnieg. Chimborazo znajduje się na tarczy herbowej i fladze Ekwadoru, reprezentując piękno i bogactwo ekwadorskich gór.
W 1802 roku baron Alexander von Humboldt w towarzystwie Aimé Bonplanda i Ekwadorczyka Carlosa Montúfara próbował wspiąć się na szczyt, ale zrezygnował na wysokości 5875 m n.p.m. z powodu choroby wysokościowej. Co warte podkreślenia - w tym momencie baron wszedł na najwyższą wysokość osiągniętą przez jakiegokolwiek Europejczyka w historii. Pierwszym człowiekiem, który zdobył szczyt był Edward Whymper z kuzynami Louisem i Jean-Antoine Carrelami w 1880 roku. Ponieważ wielu wątpiło w ten sukces, Whymper ponownie w tym samym roku poszedł inną drogą z dwoma Ekwadorczykami Davidem Beltránem i Francisco Campañą.
Współcześnie chcąc się wspiąć na Chimborazo, można to zrobić jedynie z licencjonowanym przewodnikiem. W ramach przygotowania przechodzi się m.in. aklimatyzację na odpowiedniej wysokości nad poziomem morza. Chimborazo nie jest trudnym szczytem do zdobycia. Jednak panujące na tym andyjskim kolosie warunki klimatyczne – niskie temperatury, wiatr i brak widoczności – mogą utrudnić wspinaczkę. Zapraszamy na kilka zdjęć szczytu Chimborazo.
Marek Lont
