Dla osób o różnej kondycji i doświadczeniu

Dolomity są fragmentem Alp, częścią Południowych Alp Wschodnich. Ich nazwa jest ściśle związana z budową geologiczną i pochodzi od nazwiska odkrywcy, geologa Déodata Dolomieu, który badając te góry, wyodrębnił i opisał minerał, nazwany później od jego nazwiska dolomitem. Dolomity to pasmo górskie, które jest idealne ta trekking dla osób o różnej kondycji i doświadczeniu.
Dolomity – lokalizacja, geologia, kultura
Dolomity są pasmem górskim położonym w północno-wschodniej części Włoch. To część wielkiego górotworu Alp – znajdują się w Alpach Wschodnich, a konkretniej w Południowych Alpach Wapiennych. Od innych pasm alpejskich Dolomity oddzielają doliny: Piawa na wschodzie, Val Rendena na zachodzie i Pustertal (Val Pusteria) na północy. Jako, że region Dolomity – Tyrol Południowy znajduje się na pograniczu Włoch i Austrii, a historycznie należał też do Austrii, oprócz języka i kultury włoskiej, dużą rolę odgrywa tu język niemiecki i niemal na każdym kroku daje się odczuć wpływy kultury austriackiej. Rdzenna ludność Dolomitów, która już niestety zanika to Ladynowie, posiadają oni własną kulturę oraz język ladyński – współcześnie posługuje się niewielka część lokalnych mieszkańców – około 30 tys.
Najwyższymi szczytami Dolomitów są: Punta Penia o wysokości 3342 m n.p.m. oraz Punta Rocca o wysokości 3309 m n.p.m., które to znajdują się w masywie Marmolady, a także Antelao o wysokości 3263 m n.p.m. w masywie Tofany. Dolomity należą do krainy geograficznej o nazwie Tyrol Południowy. Natomiast pod względem administracyjnym południowa część tego pasma położona jest w prowincji Belluno, zachodnia w prowincji Trentino, natomiast północna w prowincji Bolzano-Alto Adige/Bozen-Südtirol. Dolomity zbudowane są w dużej części z odkrytych skał o bardzo malowniczej rzeźbie terenu spowodowanej ich erozją. Najczęściej występujące skały to wapienie oraz dolomity (biorą one swoją nazwę właśnie od pasma Dolomitów), a także częściowo riolity.
Dolomity składają się z grup skalnych, które są od siebie oddzielone głębokimi dolinami oraz wysokimi, lecz zazwyczaj łatwo dostępnymi przełęczami. Najważniejsze skalne grupy to: Marmarole, Pale di San Martino, Fanes, Puez, Sassolungo (po niemiecku Langkofel), Marmolada, Sella, Puez (po niemiecku Ciër), Catinaccio (po niemiecku Rosengarten), Tofany, Civetta, Antelao, Pelmo, Cristallo, Sorapiss, Dolomiti di Sesto (po niemiecku Sextner Dolomiten), Sciliar/Schlern, Dolomiti di Braies (po niemiecku Pragser Dolomiten). Poza tym w okolicy istnieje kilka pasm górskich, które mają Dolomity w nazwie i mają podobną budowę geologiczną, lecz geograficznie należą do innych grup górskich, są to: Dolomiti di Brenta, Piccole Dolomiti oraz Dolomity Lienzkie.
W 2009 roku Dolomity zostały wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Według UNESCO Dolomity uważane są za jeden z najatrakcyjniejszych krajobrazowo obszarów górskich w skali świata. Poszarpane granie, turnie oraz baszty skalne, bardzo strome stoki, urwiska i wielkie kilkusetmetrowe pionowe ściany skalne, głęboko wcięte doliny i zjawiska krasowe – to wszystko tworzy ten spektakularny krajobraz. Zimą Dolomity są popularnym ośrodkiem narciarskim, wiosną, latem i jesienią oferują olbrzymią ilość szlaków górskich, via ferrat, a także szlaków rowerowych.
Cortina d’Ampezzo to zdecydowanie najbardziej znany ośrodek turystyczny i centrum sportów zimowych w Dolomitach, a to wszystko za sprawą Olimpiady Zimowej w 1956 roku. Inne znane ośrodki sportów zimowych to rejony: Val Gardena, Alta Badia, Canazei, Reba/Arabba, Madonna di Campiglio – odbywają się tam regularnie zawody z serii rywalizacji o Puchar Świata. Stacje klimatyczno-wypoczynkowe w Dolomitach, które można odwiedzić latem lub poza sezonem, np. jesienią to m.in.: Predazzo, San Martino di Castrozza, San Candido, Sesto, Cavalese, Alleghe, Corvara, Ortisei oraz Selva Val Ghërdina/Wolkenstein.

Trekking w Dolomitach – najciekawsze miejsca do odwiedzenia
Oto kilka ciekawych miejsc w Dolomitach, które można odwiedzić w czasie wędrówki górskiej – trekkingu. Docierają do nich szlaki o różnych stopniach trudności. Jednak większość ciekawych miejsc w tej części Alp dostępna jest praktycznie dla każdego, kto tylko ma chęci.
Lago di Carezza
Jezioro Lago di Carezza ze szmaragdowymi wodami – najlepiej jest udać się tam wczesnym rankiem, tuż przed wschodem słońca – zobaczyć, jak słońce odbija się od szczytów poszarpanych wapiennych szczytów pasma Latemar, a następnie okrywa dolinę złotą poświatą. Następnie warto wybierać się na krótki spacer, oddychając świeżym górskim powietrzem pośród mglistego lasu świerkowego.
Lago di Braises
Lago di Braies to chyba najbardziej kultowe jezioro alpejskie w Dolomitach, stąd rozpościerają się majestatyczne widoki. Słynie na całym świecie ze szmaragdowych wód, charakterystycznej przystani dla łodzi, pięknych lasów świerkowo-sosnowych oraz wysokich wapiennych szczytów. To miejsce, gdzie można odpocząć od tłumów – dlatego warto wybrać się tu wczesnym rankiem i udać się na malowniczy godzinny spacer wzdłuż brzegów jeziora.
Alpe di Siusi
Alpe di Siusi to płaskowyż położony na wysokości od około 1800 m n.p.m. do około 2300 m n.p.m. w Dolomitach. Poza malowniczym położeniem na korzyść tego miejsca przemawia także dobra dostępność komunikacyjna – znajduje się około 20 km na północny-wschód od Bolzano i stosunkowo blisko granicy z Austrią. Do największych atrakcji tego miejsca należą ośrodek narciarski oraz snowpark, które są obsługiwane przez 25 wyciągów, w tym także trzy kolejki gondolowe.
Tre Cime di Lavaredo
Tre Cime di Lavaredo, czyli trzy imponujące szczyty, na ten masyw górski w Dolomiti di Sesto, składają się trzy główne szczyty: Cima Ovest, Cima Grande, Cima Piccola oraz dwie mniejsze turnie: Piccolissima i Punta di Frida. Na te malownicze szczyty prowadzą jedynie drogi wspinaczkowe. Największe wrażenie robią w południe, wówczas wędrówka ukazuje także piękny widok na turkusowe jeziora górskie, zielone równiny alpejskie i niekończące się doliny. Jeśli jest to możliwe, warto zostać tu nieco dłużej, by podziwiać zachód słońca.
Seceda
Góra Seceda ze szczytami Fermeda Towers wystającymi zza tej góry, jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych szczytów w Dolomitach i obowiązkowym punktem każdej wyprawy w Dolomitach. Aby dostać się do tego punktu widokowego, najlepiej wjechać kolejką linową Seilbahn Seceda z Ortisei na szczyt Seceda. Widoki wychodzą na wiele kultowych i zachwycających szczytów Dolomitów, w tym grupę Sella, Sassolungo i Mt. Schlern, a także słynną łąkę Alpe di Siusi.
Val di Funes
Val di Funes to stosunkowo nieduża – liczy około 24 km długości oraz niezbyt popularna, dolina w Dolomitach. Pozostaje w cieniu doliny Val Gardena, która z nią sąsiaduje. Dzięki temu wizyta tu jest wolna od tłumów turystów. Znajduje się u podnóża strzelistych, wysokich turni majestatycznego masywu Odle. W dolinie ciągną się soczyście zielone łąki, które poprzecinane są jedynie drewnianymi domkami pełnymi ozdobionych donic kwiatów zwisających z balkonów oraz małymi kościółkami z wieżyczkami. Znajduje się tu także znany ośrodek narciarski.
Gardena Pass
Gardena Pass – Passo Gardena – Przełęcz Gardena to wysokogórska przełęcz na wysokości 2136 m n.p.m., która łączy doliny Gardena i Badia. Przełęcz składa się z wielu ciasnych zakrętów i oferuje jeden z najlepszych widoków w całych Dolomitach. Po drodze do miejscowości Corvara w Alta Badia można zatrzymać się na różnych punktach widokowych i podziwiać niezapomniane panoramy Dolomitów.
Giau Pass
Giau Pass, czyli Przełęcz Giau jest przełęczą wysokogórską w Dolomitach. Przełęcz Giau łączy Cortinę d'Ampezzo z Colle Santa Lucia oraz Selva di Cadore. Znajduje się w centrum rozległej hali górskiej u podnóża szczytów Nuvolau oraz dell'Averau, z którego można łatwo dotrzeć do Monte Pore. Można tu podziwiać bajkowe widoki na liczne szczyty Dolomitów.

Marek Lonta