loading...
Turystyka Górska
Sporty Górskie
loading...
Strefa Outdoor
Kultura
loading...
Kultura

Turystyka

Sport

Sprzęt

Konkursy

Travels in Hungary, with a short account of Vienna in the year 1793 - O wyższości Świąt Wielkiej Nocy nad Świętami Bożego Narodzenia. Zdobyłem ostatnio do swoich zbiorów dość rzadką pozycję - starodruk i to w dodatku po angielsku. Dlaczego podkreślam język? Większość bowiem wydawnictw sprzed roku 1800 (czyli starodruków właśnie), jaka jest dostępna na rynku i dotyczy gór, pisana jest po łacinie, ewentualnie po niemiecku. Mój nowy nabytek to dzieło Roberta Townsona, młodego angielskiego naukowca, który w roku 1793 odbył naukową podróż w Tatry. Jest pierwszym znanym z nazwiska turystą, który wszedł na Jagnięcy Szczyt i na Łomnicę, zwiedził ponadto Krywań i Jatki w Bielskich Tatrach. Jest on uznawany za pierwszego badacza Tatr, który był do tej pracy bardzo wszechstronnie przygotowany. Dość nadmienić, że do pomiarów wysokości jako pierwszy w tatrach używał barometru.

Jako pokłosie tej podróży w Londynie, w roku 1797 wydał dzieło "Travels in Hungary...". Trzy rozdzialy tej potężnej pracy poświęcone są Tatrom. Załączona jest do niego mapa Węgier oraz 16 miedziorytów. Trzy z nich to widoki tatrzańskie.

Już ten krótki opis pokazuje, jaka jest to gratka dla zbieraczy wszelkich "górskich", a "tatrzańskich" w szczególności pozycji.

Gdy zacząłem w dostępnej mi literaturze szukać informacji o autorze, jego dziele oraz przede wszystkim o załączonych miedziorytach, spotkało mnie rozczarowanie. Z Polaków jedynie Witold i Zofia Paryscy w swojej Wielkiej encyklopedii tatrzańskiej podają dość obszerny biogram Townsona, natomiast Józef Szaflarski w "Poznaniu Tatr" analizuje jego tatrzańską podróż i dokonania naukowe, podając tłumaczenia niektórych, co istotniejszych, fragmentów. No i dołącza reprodukcje wszystkich trzech tatrzańskich miedziorytów, niestety dość nieczytelne. I to właściwie wszystko. Jakby tego było mało, Paryski uważa Townsona za Anglika, Szaflarski zaś za Szkota.

Ale od czego są nasi przyjaciele, Czesi i Słowacy!

Już w roku 1936 Ivan Houdek, publicysta i badacz przeszłości Tatr, wydał "Osudy Vysokych Tatier", w którym zamieścił (wśród kilkunastu innych map i widoków) bardzo dobrą reprodukcję miedziorytu przedstawiającego Zielony Staw Kiezmarski. Słowackie wydawnictwo Slovtour w roku 1951 wydało rozszerzoną wersję tej pozycji, która zawiera ponad 100 jeno - i wielobarwnych reprodukcji starych map, widoków i panoram. Wśród nich wszystkie trzy z dzieła Townsona. I to bardzo dobrej jakości!!! Do tej pory nikt nie pokusił się o taki wspaniały dobór ilustracji. Książka Houdka miała jeszcze jedno poszerzone wydanie, obejmujące tym razem całe Tatry: "Osudy Tatier" (Bratislava 1976, współautor Ivan Bohus), jednak o jakości reprodukcji nawet nie będę się wspominał.

Ostatnio natomiast, w roku 2000, Tatrzańska Galeria w Popradzie wydała katalog "Obraz Tatier", w którym umieszczone są reprodukcje starych i współczesnych widoków i panoram tatrzańskich. I to w kolorze.

Dla głębiej zainteresowanych Townsonem i innymi "starociami" podaje opis bibliograficzny wszystkich pozycji, o których wyżej wspomniałem.

SZAFLARSKI Józef, Poznanie Tatr. Szkice z rozwoju wiedzy o Tatrach do połowy XIX wieku. Warszawa 1972. Sport i Turystyka. s.618. il. mapy. 21 cm.

OBRAZ Tatier. /Autorka koncepcie a textu katalogu Jitka Haakova/. Poprad 2000. Tatranska Galeria. s.79. 80 kol. il. 26 cm. Przegląd panoram i widoków tatrzańskich od XVII wieku począwszy.

HOUDEK Ivan, Osudy Vysokych Tatier. Dejinny nacrtok so zvlastnym zretelom na Krivan. Turciansky Sv. Martin 1936. Matica Slovenska. s.98,18 /il./. 24 cm.

HOUDEK Ivan, Osudy Vysokych Tatier. /Liptovsky Sv. Mikulas/ 1951. Nakladatelstvo Slovtour. s.252. liczne il. mapy. panoramy. 19 cm.

HOUDEK Ivan Bohus Ivan, Osudy Tatier. Bratislava 1976. Sport. s.241. il. 26 cm.

TOWNSON Robert, Travels in Hungary, with a short account of Vienna in the year 1793. London 1797. s.XVIII,504. 16 miedziorytów, mapa. 28 cm.

Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

loading...
Dla Niej
loading...
Dla Niego
loading...
Dla Dzieci

Artykuły Strefy Outdoor

loading...
Nowości
Produkty i testy
Porady
Producenci